معمولا زنانی که در دوران بارداری دچار اختلالات تغذیه‌ای مانند آنورکسی و بولیمیا می‌شوند، در واقع کسانی هستند که پیش از بارداری نیز این مشکلات تغذیه‌ای را داشته‌اند. برای برخی از زنان، تغییرات ناشی از بارداری موجب تشدید علائم ناشی از اختلالات تغذیه‌ای می‌شود و در نتیجه سلامت مادر و کودک را به خطر می‌اندازد. اما برای برخی دیگر از مادران، باردار شدن موجب افزایش اشتها و برطرف شدن نسبی یا کامل اختلال تغذیه‌ای می‌شود چرا که مادر بسیار مشتاق است به نتیجه خوبی از بارداری خود برسد و عادات تغذیه‌ای خود را اصلاح می‌کند. صرف نظر از این مسائل، به علت نیاز بسیار حیاتی مادر و کودک به تغذیه مناسب در این دوره، لازم است که درمان‌های پزشکی تخصصی در این زمینه صورت گیرند تا پزشک مطمئن شود که اختلال تغذیه‌ای مادر در روند بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند.
علائم اختلال تغذیه‌ای در دوران بارداری
علائم اختلال تغذیه‌ای در دوران بارداری عبارتند از:
- افزایش وزن بسیار کم یا عدم افزایش وزن و حتی کاهش وزن در بارداری
- عدم تمایل به خوردن بسیاری مواد غذایی
- احساس ترس شدید از اضافه وزن
- انجام دادن ورزش‌های شدید و پرفشار برای سوزاندن کالری
- ایجاد عمدی حالت استفراغ برای بالا آوردن غذای خورده شده
- خستگی مزمن
- سرگیجه، سردرد، سیاهی رفتن چشم‌ها
- نخوردن یک وعده‌ی غذایی
- مشکل در تمرکز
- کناره‌گیری از اعضای خانواده و دوستان
- افزایش اضطراب و افسردگی
تاثیرات اختلال تغذیه‌ای در دوران بارداری
در صورتی که اختلال تغذیه‌ای در بارداری به طور تخصصی درمان نشود، می‌تواند تاثیرات بسیار زیاد و مهمی داشته باشد. با درک کردن این موضوع که اختلال در خوردن چگونه جنبه‌های مختلف زدگی شما و کودکتان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شاید بیشتر تشویق شوید که برای حل این مشکل اقدام کنید و از پزشک کمک بخواهید. مواردی که در ادامه آمده‌اند تنها برخی از تاثیرات اختلال تغذیه در بارداری هستند.
- زایمان زودرس
- وزن کم کودک در هنگام تولد
- اختلالات قلبی
- مرگ جنین در شکم
- دیابت بارداری
- سقط جنین
- مسمومیت بارداری
- بروز عوارض در هنگام زایمان
- مشکلات تنفسی
- رشد غیرعادی جنین
- افزایش خطر نیاز به جراحی سزارین
- مشکل در شیردهی
اختلال تغذیه، همچنین تاثیرات بسیار بزرگی بر سلامت روحی و روانی شما دارد، خصوصا اگر برای درمان مشکل تغذیه‌ای خود اقدام نکنید. برخی از تاثیرات روانی اختلال تغذیه عبارتند از:
- افسردگی پس از زایمان
- حمله وحشت یا اضطراب
- اعتماد به نفس کم
- داشتن تصور بد در مورد بدن خود
- فکر کردن به خودکشی
رژیم غذایی برای درمان کاهش اشتها در دروان بارداری
آنورکسی نوعی اختلال غذایی است که موجب می‌شود شخص رژیم‌های غذایی سخت بگیرد و به شدت برای کم کردن وزن خود تلاش کند و هر کاری را برای جلوگیری از اضافه شدن وزن خود انجام دهد. آنورکسی می‌تواند یک بیماری مزمن باشد که حتی تا پایان عمر ادامه پیدا کند اما مکن است این مشکل تنها در دوران بارداری ایجاد شود و شخص بسیار نسبت به وزن خود حساس شود. برخی توصیه‌های غذایی که در ادامه آمده می‌توانند کمک‌کننده باشند.
وعده‌های غذایی بیشتر اما کوچکتر بخورید
خوردن یک وعده غذایی بزرگ برای یک زن باردار مشکل است. معده‌ی شما فضای کافی برای بزرگ شدن را ندارد و بنابراین خوردن غذای زیاد موجب احساس ناراحتی و تهوع شما می‌شود. چیزی که اغلب متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند این است که شما وعده‌های غذایی بیشتری رد طول روز داشته باشید و در هر وعده مقدار غذای کمتری بخورید. یک وعده غذایی کوچک بسیار راحت‌تر هضم می‌شود و شما دیگر احساس نفخ نمی‌کنید. در این حالت شما می‌توانید تا ۷وعده‌ی غذایی کوچک در طول روز داشته باشید. سعی کنید هر سه ساعت یکبار مقدار بسیار کمی غذا بخورید و خواهید دید که چقدر غذا خوردن برای شما آسان شده و دیگر احساس بی‌اشتهایی یا تهوع در برابر غذا ندارید.
غذای فست فود نخورید
غذای فست فود شاید بسیار خوش طعم باشد اما بسیار سنگین و پرکالری است و این درحالی است که ارزش غذایی چندانی ندارد. افرادی که غذای فست فود می‌خورند متوجه نمی‌شوند که چه مقدار چربی و کالری در همان همبرگر، اسنک یا ساندویچ کوچک هست. اگر دچار کم‌اشتهایی شده‌اید، از خوردن فست فود خودداری کنید تا ببینید چگونه این کار بر اشتهای شما اثر خواهد گذاشت.
فیبر بیشتری مصرف کنید
زنان بسیار از اقرار کردن به این موضوع احساس شرم می‌کنند اما اغلب آن‌ها در دوران بارداری دچار مشکل یبوست می‌شوند. یکی از راه‌های درمان یبوست و ایجاد حس گرسنگی و افزایش اشتها این است که غذاهای غنی از فیبر بخورید. فیبر موجب می‌شود که اشتهای شما به غذا بیشتر شود و از سوی دیگر مشکل نفخ و یبوست برطرف شود.
فعالیت کنید
بسیاری از زنانی که باردار می‌شوند، دیگر در رختخواب می‌بینند و ورزش‌هایی که قبلا انجام می‌داده‌اند را انجام نمی‌دهند. اما این کار اصلا ایده‌آل و مفید نیست. شما باید همچنان فعال باقی بمانید حتی اگر فعال بودن به معنای یک پیاده‌روی سبک دور شهر باشد. بدن شما باید حرکت کند. فعال بودن کمک می‌کند که دستگاه گوارشی نیز غذا را زودتر هضم کند و شما نیز احساس گرسنگی بیشتری داشته باشید. اگر به دنبال راهی برای به دست آوردن اشتهای خود هستید، شروع به انجام یک ورزش یا فعالیت کنید. حتی شنا کردن نیز بسیار مفید است و بسیار توصیه می‌شود.
دمای محیط را تغییر دهید
برخی از زنان زمانی که باردار می‌شوند ذائقه‌شان تغییر می‌کند و بیشتر ترجیح می‌دهند که غذای سرد بخورند و یا برعکس غذاهای گرم‌تر را دوست دارند. توجه کنید که آیا چنین تغییری در شما نیز ایجاد شده است یا خیر.
ویتامینهای خود را مصرف کنید
به خاطر داشته باشید و که ویتامینها و DHA که پزشک برای دوران بارداری شما تجویز کرده است را به صورت مرتب مصرف کنید. مصرف ویتامینه ا باید مثل مسواک زدن، به بخشی از روتین شما تبدیل شود. در حالت ایده‌آل بهتر است مصرف ویتامینها را یک ماه قبل از باردار شدن و یا حداقل بلافاصله بعد از باردار شدن آغاز کنید. این کار موجب می‌شود که کمبود‌های تغذیه‌ای شما جبران شوند.
رژیم غذایی برای افزایش اشتها
برای آنکه اشتهای خود در دوران بارداری را حفظ کنید، باید برخی نکات و دستورالعمل‌های مربوط به تغذیه سالم و صحیح در بارداری را دنبال کنید:
آب زیاد بنوشید
گاهی اوقات زنان باردار، تشنگی را با گرسنگی اشتباه می‌گیرند. از آنجایی که بدن زن باردار از درون بسیار فعال و درگیر رشد جنین است، ممکن است به مایعات بیشتری نیاز داشته باشد. لازم است حداقل در طول روز ۸ لیوان آب بنوشید، خصوصا اگر آب و هوای منطقه شما گرم است.
غذای مغذی بخورید و نه صرفا غذای پرکننده معده
توجه کنید که غذاها، میان وعده‌ها و نوشیدنی‌هایی که میخورید مغذی باشند و ارزش غذایی داشته باشند و نه این که فقط معده شما را پر کنند. غذاهایی انتخاب کنید که شما را سیر می‌کنند اما بیش از حد احساس پر شدن به شما نمی‌دهند. یک تکه کلوچه مافین با غلات کامل و یک برش پنیر، بیشتر از دو دونات شما را سیر نگه می‌دارد. همچنین بهتر است غذاهایی بخورید که خوردن آ بیشتر طول می‌کشد. خوردن یک ظرف سالاد بسیار بیشتر از یک کاسه سیب زمینی پوره شده وقت می‌برد.
غذاهای سالم و مغذی در دسترس داشته باشید
اگر مرتبا به یخچال و قفسه‌ها سر می‌زنید و دلتان می‌خواهد چیزی بردارید و بخورید، پس بهتر است همیشه توجه کنید که یخچال و قفسه‌های شما پر از غذاهای مفید و مغذی باشد. برای مثال اگر یک پارچ فالوده‌ی طالبی در یخچال بگذارید و کم کم از آن بخورید، ویتامین C و A مورد نیاز بدن خود در آن روز را تامین کرده‌اید
در مقابل هوس خود مقاومت کنید
زمانی که در حال خرید کردن هستند از برداشتن مواد غذایی که جزء رژیم غذایی شما نیستند خودداری کنید. بدین صورت شما از ذخیره کردن غذاهای ناسالم در خانه جلوگیری می‌کنید و در نتیجه جلوی وسوسه خود برای خوردن این غذاها را میگیرید.
به طور منظم و مرتب غذا بخورید
وعده‌های غذایی خود را در طول روز پخش کنید تا در یک وعده‌ی غذایی، مقدار زیادی غذا نخورید. به جای آن ۵ یا شش میان وعده‌ی کوچک غذایی در طول روز داشته باشید. اگر در یک وعده غذای زیادی بخورید احساس پری بیش از حد می‌کنید که بسیار ناخوشایند است، خصوصا اگر جنین در شکم شما بزرگ شده باشد و بنابراین فضای چندانی در شکم شما نیست. پر شدن بیش از حد معده موجب نفخ معده و گاز روده، سوزش سر دل و فشار به دستگاه گوارشی می‌شود.
وزن خود را تحت نظر داشته باید
میزان اضافه وزن مادر در دوران بارداری می‌تواند نشان دهد که او غذای بیش از حد کم یا زیاد می‌خورد یا خیر. اگر شما طی مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی وزن اضافه کنید، این بدین معناست که کالری بیش از حدی دریافت کرده‌اید. از سوی دیگر از اضافه‌ی وزن شما کمتر از میزان قابل انتظار باشد، میزان مصرف کالری شما کافی نیست.